بررسی تاثیر زهکش و روشهای مختلف خاک ورزی بر خصوصیات فیزیکی خاک و عملکرد گندم در منطقه مغان

افزایش فرسایش و تراکم خاک به واسطه کشت مداوم محصولات، خاک ورزی فشرده و محدود بودن توان مکانیزه از دلایلی است که موجب نگرانی و توجه بیشتر به روشهای خاک ورزی حفاظتی شده است. هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر زهکش و روشهای مختلف خاک ورزی بر خصوصیات فیزیکی خاک با بافت لوم رسی و عملکرد گندم در منطقه مغان بود. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا شد که زهکشی به عنوان تیمار اصلی و شامل دو سطح(زهکشی شده و بدون زهکشی)، زمان شامل دو سطح(پس از کاشت و پس از برداشت) و روشهای خاک ورزی با سه سطح(گاوآهن برگرداندار +دیسک، گاوآهن برگرداندار + سیکلوتیلر و گاوآهن قلمی + دیسک) به عنوان تیمار فرعی در نظر گرفته شد. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مورد بررسی شامل رطوبت جرمی، جرم مخصوص ظاهری، جرم مخصوص حقیقی، تخلخل کل، تخلخل تهویه-ای، درجه اشباع، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها، سرعت نفوذ پایه، هدایت الکتریکی (ec) ، اسیدیته (ph) و کربن آلی در دو مرحله پس از کاشت و پس از برداشت اندازه گیری و مورد مقایسه قرارگرفت. نتایج نشان داد که با گذشت زمان پس از انجام عملیات خاک ورزی جرم مخصوص ظاهری، جرم مخصوص حقیقی و میانگین وزنی قطر خاکدانه ها افزایش و تخلخل کل، تخلخل تهویه ای، سرعت نفوذ پایه و کربن آلی خاک کاهش یافت. تیمار زهکشی موجب کاهش رطوبت جرمی، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها، سرعت نفوذ پایه، اسیدیته خاک (ph)، هدایت الکتریکی خاک (ec) و کربن آلی خاک و افزایش تخلخل کل، تخلخل تهویه ای، عملکرد دانه و کاه در گندم شد. اثر روشهای مختلف خاک ورزی بر رطوبت جرمی، جرم مخصوص ظاهری، جرم مخصوص حقیقی، تخلخل کل، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها، اسیدیته خاک (ph)، هدایت الکتریکی خاک (ec) و عملکرد کاه و دانه در گندم معنی دار نشد. اثر روشهای مختلف خاک ورزی بر تخلخل تهویه ای، رطوبت اشباع، سرعت نفوذ پایه و کربن آلی خاک معنی دار شد. تاثیر معنی داری از زمان،زهکشی، روشهای مختلف خاک-ورزی و اثرات متقابل آنها بر سرعت نفوذ پایه در تمامی سطوح مشاهده شد.برخی از خصوصیات فیزیکی مطلوب و بالاترین عملکرد در تیمار گاوآهن قلمی + دیسک حاصل شد، بنابر این گاوآهن قلمی به عنوان بهترین تیمار در زمینهای زهکشی شده شناخته شد.